بحرانی که در راه است

ستاد مدیریت بحران یا همان حوادث غیرمترقبه قدیم اگرچه طی سال‌های اخیر بخشی از وزارت کشور و در مراکز استان‌ها، در استانداری و شهرستان‌های ساکن فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها هستند تا سمت‌های مدیرکلی را یدک بکشند اما در انجام وظائف گامی بیشتر از قبل برنداشته‌اند زیرا فلسفه ایجاد این نهاد تنها پیشگیری و آماده نمودن جامعه برای ورود به بحران‌های ناخواسته است. آخرین ماه سال 1398 را هرگز از یاد نمی‌بریم که علی‌رغم اطلاعات واثق شبیخون زدن کووید 19 به کشور چین اما همچنان منتظر ماند تا ظرف کمتر از یکماه کشور را اشغال کند و آغاز سال ۱۳۹۹ را به محاق تعطیلی بسپارد. شاید تا آن تاریخ تجربه غافلگیر شدن اینگونه را با یک ویروس میکرونی نداشتیم اما پس از گذشت سه سال و پرداخت هزینه‌های سنگین مادی و معنوی کمی دور از عقل به نظر می‌آید تا بار دیگر پایمان در دهانه سوراخ فرورود که با اطلاعات واصله از چین، ژاپن، ایالات‌متحده آمریکا و چند کشور اروپایی دلمان را به ذخیره پنجاه میلیون دوزی واکسن و فعال بودن شش واحد تولید خوش کنیم و در اندیشه آمادگی‌های دیگر ازجمله تولید نیازهایی که ممکن است با ورود سویه‌های جدید، کشور را با یک چالش کمبود روبرو سازد نباشیم و از خود نپرسیم که آیا بیمارستان‌ها تجهیزات لازم را ازجمله پزشک، پرستار، سرم و امکانات ویژه را دارند یا بازهم باید در حیاط آن‌ها چادر زد و تخت بیمار آماده نمود؟ از سال‌های 1399 و 1400 زیاد دور نشده‌ایم و آمارهای مرگ کرونایی را هم از یاد نبرده‌ایم که ممکن است سویه‌های جدید در مقابل واکسن‌های موجود مقاومت داشته باشند و کشور آمادگی‌های پایان سال ۹۸ را نداشته و با کمبودهایی از همه نظر مواجه شود که یکی از آن‌ها به کار نگرفتن تمامی پرستاران و کادر بهداشتی قراردادی و روزمزد بخش درمان و اجازه دادن به آن‌هایی است که از این بستر عازم مهاجرت شده‌اند. یادمان نرود که وضعیت اقتصادی جامعه برای تعطیلی چند واحد صنفی و به قرنطینه‌های طولانی رفتن آنچنان مناسب نیست زیرا میزان تورم و گرانی را نمی‌توان با سه سال قبل قیاس نمود که شاهد بودیم همین دو ماه قبل بحرانی بانام کمبود و شاید نبودن بسیاری از داروهای حیاتی بخش بهداشت کشور را به چالش کشید و صف‌های طویلی را در مقابل داروخانه‌ها ایجاد کرد. اگرچه متولیان امر مرتبا از تأمین ذخایر لازم سخن می‌گویند ولی باید توجه داشت که تولیدکنندگان مواد اولیه نیز در هندوستان و روسیه برای کارخانه‌های عظیم تهیه دارو در آلمان به بن‌بست رسیده‌اند تا اروپا هم با این بحران مواجه باشد. شاید شرح کلام سخنگوی وزارت بهداشت پیرامون زیر سویه BQ.1 در ایران و نگرانی از موج هشتم کرونا بتواند موضوع را بیشتر باز کند که پدرام پاک آیین گفته است: «چنانچه زیر سویه BQ.1 در ایران شناسایی شود، به‌احتمال‌قوی شاهد موج هشتم کرونا در کشور خواهیم بود؛ هرچند ممکن است رفتار این زیر سویه شدید یا عیناً مشابه رفتاری که در سایر نقاط دنیا داشته، نباشد. در حال حاضر دو زیر سویه BA.5 و BQ.1 با قابلیت انتقال بالایی که دارند، مسئول موارد ابتلاء در بیش از ۷۰ درصد مبتلایان در آمریکا هستند؛ این زیر سویه‌ها علائم خفیفی شبیه سرماخوردگی ایجاد می‌کنند که مشابه سایر علائمی است که در زیر سویه‌های مختلف اومیکرون نیز دیده شده است. یکی از دلایلی که ورود موج کرونا به ایران تقویت می‌کند را سفرهای اتباع ایرانی مقیم غرب کره زمین همزمان با سال نو میلادی به کشور است و تحقیقاتی که درباره بار بیماری‌ها در جهان شده، آمادگی برای ورود زیر سویه جدید اومیکرون به کشور را توصیه می‌کند. در ایران مراجعین سرپایی کووید ۱۹ در هفته اخیر نسبت به هفته قبل تقریباً 9 درصد و مراجعین بستری در هفته اخیر نسبت به هفته قبل، تقریباً ۶.۶ درصد کاهش یافته است.» اما نباید از یاد برد که مقامات وزارت بهداشت پیرامون جهش آنفلوانزا اینگونه گفته‌اند که امکان موج جدید آن در بهمن و موج بعدی در اردیبهشت ۱۴۰۲ دور از ذهن نیست و در حال حاضر تنها راهکار رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی مشترک بین کرونا و آنفلوانزا و تزریق واکسن برای هردوی آن‌هاست و از سوی دیگر بیداری مسئولان کشور به‌منظور مهیاکردن همه امکانات برای ورود به یک بحران جدید از هر نظر است تا حداقل بتوان بدون تعطیلی از موج هشتم با کمترین هزینه‌ها گذشت.
ادامه دارد